نشاسته (starch)، یک ماده شیمیایی سفید، از جنس کربوهیدرات پلیمری، دانه ای و آلی است که توسط همه گیاهان سبز تولید می شود. در واقع نشاسته زنجیره ای متصل به هم از مولکول های قند است. این پودر نرم، سفید و بی مزه، در آب سرد، الکل یا سایر حلال ها نامحلول است. فرمول شیمیایی نشاسته (C6H10O5)n است. این ماده جزء مهمی از برنج، ذرت، گندم، لوبیا، سیب زمینی و بسیاری از غذاهای گیاهی دیگر را تشکیل می‌دهد.
در دانه‌ها، غده ها و سایر قسمت های گیاهان وجود دارد و جزء مهمی از برنج، ذرت، گندم، لوبیا، سیب زمینی و بسیاری از غذاهای گیاهی دیگر را تشکیل می دهد. در واقع نوعی پلی ساکارید متشکل از مونومرهای گلوکز است که در پیوندهای α ۱،۴ به هم متصل شده اند. ساده ترین شکل نشاسته، پلیمر خطی آمیلوز و شکل منشعب آن آمیلوپکتین است.
کاربردهای نشاسته چیست؟
نشاسته جدا از مصارف اصلی تغذیه ای، به عنوان عامل غلیظ کننده در محصولات پخته شده و شیرینی ها استفاده می شود. این ماده در صنایع مختلفی به کار برده می شود که از جمله آن ها می توان به صنایع سلولزی، داروسازی، چسب سازی، تولید پنل های پیش ساخته، صنایع غذایی، نساجی و … اشاره کرد.
نشاسته در تولید کاغذ
نشاسته در تولید کاغذ برای افزایش استحکام و مقاومت های کاغذ استفاده می شود. نشاسته در تولید کاغذ های بسته بندی از قبیل کاغذ فلوتینگ ، تست لاینر و… مقوا و کارتن های بسته بندی، کیسه ها، جعبه های کاغذی، کاغذ سازی و نوار صمغی استفاده می شود.
کاربرد نشاسته در نساجی
مقادیر زیادی نشاسته نیز در صنعت نساجی به عنوان اندازه تار مورد استفاده قرار می گیرد که در حین بافندگی به نخ استحکام می بخشد. این کار علاوه بر بهبود کیفیت و مقاومت پارچه، آن را برای شستشو نیز آماده می سازد.
نشاسته در صنایع غذایی
غذاهای نشاسته ای منبع اصلی کربوهیدرات برای اکثر مردم هستند. آن ها نقش مهمی در یک رژیم غذایی مغذی و متعادل ایفا می کنند، زیرا گلوکز بدن را تامین می کنند که منبع اصلی انرژی برای هر سلول است. همچنین طیف وسیعی از ویتامین ها، مواد معدنی، فیبر و سایر مواد مغذی را فراهم می کنند. غذاهای غنی از نشاسته نیز مواد با ارزشی در آشپزخانه هستند، زیرا می توانند سوپ ها و سس ها را بدون افزودن چربی غلیظ کنند.
